Een belemmerd bestaan
The Bell Jar. Sylvia Plath.  Faber and Faber (234blz).

Madness

 Jonge vrouw op de drempel naar volwassenheid wint een schrijfwedstrijd. Met nog 10 anderen wordt ze een maand lang -volledig verzorgd en betaald- gastredacteur bij een toonaangevend vrouwentijdschrift in New York, in de jaren 60. Ze maakt kennis met een wereld van glitter and glamour, ontmoet beroemdheden en ziet haar schrijfsels gepubliceerd. Maar de feestjes, banketten, diners en excursies, die er bijhoren, bekoren haar nauwelijks. Ze onttrekt zich eraan en gaat liever naar het café met mannen en vriendinnen. Ook dit bevalt haar maar half. Ze weet niet wat ze met haar leven wil. De kans op een glansrijke carrière laat ze door haar vingers glippen.

Als ze weer thuis bij haar moeder woont overvalt haar helemaal een baaierd aan twijfels over welke koers ze met haar leven, dat ze als zinloos ervaart, wil varen. Elke dag verzint ze weer een andere studie die ze wil gaan volgen of het zoveelste beroep dat ze wil uitoefenen. Twijfel alom. Seks fascineert haar, maar ze durft het nauwelijks met een man aan te leggen. Ze vervalt in lethargie en apathie en wordt na veel gedokter opgenomen in een psychiatrische inrichting. Daar wordt ze gedwongen onderworpen aan elektroshocks, die ze als een gruwel ervaart. Uiteindelijk lukt het om haar uit haar bedomptheid, haar stolp, te bevrijden.Madness

Sylvia Plath heeft een prachtige -autobiografische- roman geschreven over een veelbelovend leven, dat venijnig wordt onderbroken door een ongrijpbare geestesziekte. In een boeiende, heldere, open , charmante stijl vertelt ze in de ik-vorm het bestaan van de jonge vrouw, de verwikkelingen met vriendinnen, vrienden, haar moeder en de belevenissen in New York en thuisstad Boston.

Een mooie, tijdloze roman over een adolescent in een onaangename schemerzone van haar bestaan op zoek naar het ware leven, dat maar niet wil komen opdagen. The bell jar is een van de hoogtepunten in de 20ste eeuwse literatuur. Van een indrukwekkende eenvoud en inhoud.

 

Laurens Reitsma

20 juni 2012