Kafka in Korea
Mijnheer Han. Hwang Sok-Yong. Uitg. De Arbeiderspers, Amsterdam. 131 pag.

Als een oude, afgeleefde man een kamer in een oud en vervallen appartementsgebouw betrekt, raken de bewoners helemaal van slag. De man leeft teruggetrokken, lijkt kind noch kraai te bezitten, is vaak dronken en probeert met kleine klusjes het hoofd boven water te houden. Als hij plotseling sterft komen de bewoners er achter wie hij werkelijk was, wanneer ze zijn aktetas en koffer openen. Dr. Han Yõ ngdõ k, een Noord-Koreaanse ziekenhuisarts die tijdens de oorlog tussen Noord en Zuid-Korea (1950-1953) naar het zuiden is gevlucht.

Dr. Han is chirurg en wordt uitsluitend ingezet voor de ziekten en kwalen van de heersende klassen, terwijl duizenden landgenoten door de oorlog in miserabele gezondheid verkeerden, maar aan hun lot werden overgelaren. Na zijn vlucht naar Zuid-Korea komt hij niet in het verwachte vrije en beloofde land, maar raakt verzeild in een kafkaëske toestand nadat hij zich heeft ingelaten met enkele medische charlatans en oplichters om in zijn levensonderhoud te kunnen voorzien.

foto: Alexia. Ju

Han wordt opgepakt en als spion vastgezet, verhoord en gemarteld. Zijn zuster doet alle moeite hem vrij te krijgen. Hij krijgt 2 jaar cel voor ongeoorloofde medische praktijken. Na zijn vrijlating leeft hij als arts gedesillusioneerd een zwervend bestaan om uiteindelijk in dat appartementengebouw op een armoedig kamertje het leven te laten. Oud en eenzaam.

De Zuid-Koreaanse schrijver Sok-Yong heeft met dit verhaal een kleine meesterwerkje geschreven over menselijk leed en het onzekere levenslot. In trefzekere zinnen roept hij een oorlogswereld op, waarin de gewone mens wordt vermalen en mensenlevens niet tellen. Burocratie, geweld, list en bedrog vallen de hoofdpersoon ten deel in een samenleving die mensen opjaagt, ontreddert en overlaat aan pure willekeur. Een vergeten deel geschiedenis komt met deze roman op indringende manier naar boven.

In Mijnheer Han komen de honderdduizend ontwrichte levens van Noord- en Zuid-Koreanen samen. Han's standvastigheid, zachtmoedigheid en gewetensvolle optreden in elke penibele situatie kunnen hem echter niet redden. Alleen het recht van de sterkste geldt in dit land.

Hwang Sok-Yong heeft met Mijnheer Han de tragedie van de beide Korea's een gezicht gegeven. Een gelaat dat diep doorleefd en geschonden is door de tragedie van een gespleten volk.

28 juli 2008